Nowotomyska Galeria Internetowa

Fotografia z albumu Stefana Matuszewskiego z 13.VI.1936 r.

Od 1874 do 1940 roku w parku w Niegolewie stał wystawiony przez Zygmunta Niegolewskiego jedyny w Polsce pomnik poświęcony szwoleżerom poległym 30 listopada 1808 roku w bitwie pod Somosierrą.

Zasłużonym uczestnikiem tego wydarzenia był właściciel Niegolewa - Andrzej Niegolewski (1787 - 1857), późniejszy powstaniec listopadowy i działacz narodowy. Brał on udział m.in. w szarży pod Somosierrą, w której jako nieliczny dotarł do czwartej i ostatniej baterii wroga na sam szczyt przełęczy odnosząc przy tym 9 ran od bagnetów i dwie od kul wroga. Za ten brawurowy wyczyn otrzymał prawdopodobnie od samego Napoleona Legię Honorową. Przez wiele lat posłował do sejmu prowincjonalnego, występując w obronie języka polskiego w życiu publicznym Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
Spoczywa w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w kościele św. Wojciecha w Poznaniu.

W lipcu 1939 roku sprawodawczo bawił w Wielkopolsce prezydent Rzeczpospolitej - Ignacy Mościcki, który przy tej okazji odwiedził także Niegolewo, przy tym pomniku oddał cześć poległym rodakom.

W kronice Przysposobienia Rolniczego, obok powyżego zdjęcia, odnajdujemy wpis:
" W dniu 13.VI.1936 r. P.P-rowcy wraz z Kółkiem Rolniczym zwiedzili wycieczkowo gospodarkę w dobrach ordynata p.Niegolewskiego w Niegolewie. Na szczególną uwagę zasługuje u pp. ordynatów hodowla koni, bydła, świń, owiec oraz racjonalna gospodarka- uprawa pasz zielonych, roślin oleistych (len) oraz chów drobiu sposobem wywożenia na pole na specjalnych wozach kurnikach.
W parku ordynatów jest pomnik ku pamięci poległych szwoleżerów pod Somosierrą w Hiszpanii (Polaków wysługujących się Francji aby pomoc w zamian uzyskać od Francji - Napoleona - w wystaraniu wolności Ojczyzny). Dzielnie się tam spisali żołnierze polscy, a szczególnie szwadron lekkiej jazdy polskiej pod Kozietulskim, który runął ranny i pół szwadronu, ale jak powiedział napoleon "Nie masz nic niepodobnego dla moich Polaków", z resztą jak szalony pędził Niegolewski i zabrał resztę armat w wąwozie Somosierra w 1808 r."